КАФЕДРА ЖӨНҮНДӨ
1959-жылы Пржевальск мамлекеттик педагогикалык институтунда музыкалык-педагогикалык факультет ачылган. Бул факультетте эки кафедра: башталгыч билим берүүнүн педагогикасы, методикасы жана музыка бөлүмү түзүлгөн. Кафедралар башталгыч класстар менен музыка мугалимдерин даярдашкан.
1966-жылы музыка бөлүмү Ош мамлекеттик педагогикалык институтуна которулган. 1974-жылдан башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы кафедрасы география факультетинин структуралык бөлүмү болуп калды. Бул бөлүмдү Х.Д. Дооталиев жетекеген.
«Башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы» кафедрасын 1974-1979-жылдары композитор Түгөлбай Казаков жетектеген. 1974-1979-жылдары кафедраны белгилүү хормейстер Токтомуш Турдумамбетов жетектеген. Башталгыч билим берүүнүн педагогикасы кафедрасы 1977-жылы өз алдынча факультет статусун алып, декан болуп доцент С. Ыбыкеев дайындалган. 1985-жылдын аягынан баштап факультетти А.Сарбагышев жетектеп келген.
1988-жылы Пржевальск мамлекеттик педагогикалык институту Кыргыз мамлекеттик университетинин филиалына айландырылган. Филология факультетинин базасында педагогикалык факультет түзүлгөн. Трансформацияга байланыштуу факультетте эки кафедра ачылган: кыргыз тили жана адабияты жана мектепке чейинки педагогика жана методика. Бул факультеттин деканы болуп доцент А.Д.Мансуза иштеген.
1994-жылы башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы факультети филология факультетинин кафедрасы болуп кайра түзүлүп, бул кафедраны башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы кафедрасы тейлеген.
2006-жылы ЫМУнун Окумуштуулар кеңешинин чечими менен филология, педагогика жана искусство факультетине башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы кафедрасы кошулган.
2012-жылы кафедрага «Музыка» адистиги кошулуп, кафедра башталгыч билим берүү жана музыка деп атала баштаган.
2014-2015-окуу жылында «Музыка» адистиги кыскартылгандыгына байланыштуу кафедра өзгөртүлүп, «Башталгыч билим берүү» кафедрасы деп аталды.
2021-жылдан баштап Башталгыч билим берүү бөлүмү кайрадан Мектепке чейинки жана башталгыч билим берүү кафедрасы болуп өзгөртүлдү.
БӨЛҮМДҮН МАКСАТЫ
Билим берүү программасынын максаты – башталгыч класстын мугалимдери үчүн жогорку илимий-педагогикалык деңгээлдеги мугалимдерди, компетенттүү, эмгек рыногунда атаандаштыкка жөндөмдүү адистерди даярдоо.
БИЗ ЭМНЕНИ ҮЙРӨТӨБӨЗ?
Биздин студенттер эмгек рыногунда атаандаштыкка жөндөмдүү болууга мүмкүндүк берүүчү теориялык билимге ээ болуп, практикалык түрдө көндүмдөрдү жана билимдерди өздөштүрө алышат.
Студенттер мектепке чейинки жана башталгыч мектеп курагындагы балдарды окутуунун жана тарбиялоонун методикасын окушат. Балдар менен иштөөнүн заманбап ыкмаларын өздөштүрүү. Балдар психологиясын изилдеп, балдар психологиясынын өзгөчөлүктөрүнө жараша балдар менен иштөөнү үйрөнүшөт.
ОКУУДАН КИЙИНКИ ЖАШОО
Мугалимдик кесип Кыргыз Республикасынын бардык аймактарында, ошондой эле чет өлкөлөрдө суроо-талапка ээ. Бүтүрүүчү мектепке чейинки билим берүү мекемелеринде тарбиячы же башталгыч класстын мугалими болуп иштей алат.
Бүтүрүүчү өзүнүн квалификациясын жогорулатып, тар профилдеги тажрыйбага ээ болгон соң, билим берүү долбоорлорунда репетитор, фасилитатор/тренер/насаатчы болуп да иштей алат, кошумча ийримдерди жетектей алат жана билим берүү тармагында жеке ишкерликке ээ болот.
Башталгыч класстын мугалиминин айлыгы предметтик мугалимдерге салыштырмалуу жогору. Ал бир гана сабак бербестен, тарбия берет. Башталгыч класстардын мугалимдеринин туруктуу жумушу бар жана ылайыктуу график тузүлөт.
Билим берүү программасы
1. Тез өзгөрүп жаткан дүйнөдө үзгүлтүксүз компетенттүүлүккө негизделген билим берүүнүн профессионалдык маселелерин чечүүгө жөндөмдүү, башталгыч мектептерде окуу-тарбия процессин долбоорлоо жана ишке ашыруу жаатында педагогикалык ишмердүүлүктү жүргүзгөн бакалаврларды даярдоо.
2. Окуучулардын социалдык жана инсандык сапаттарын: чечкиндүүлүктү, жоопкерчиликти, атуулдукту, баарлашууну, сабырдуулукту ж.б. өнүктүрүү, алардын жалпы маданиятын жогорулатуу, үзгүлтүксүз билим берүүнүн жана кесип боюнча өзүн-өзү ишке ашырууга жана өркүндөтүүгө умтулуу жана өзүн-өзү тарбиялоо.
3. Балдар топтору менен иштөөдө бир нече социалдык статустарды (педагог, психолог, экинчи эне, адилеттүү сот, уюштуруучу, актер) айкалыштыра алган, тандаган кесибине ылайык жана аймактык, республикалык жана суроо-талапка ылайык атаандаштыкка жөндөмдүү башталгыч класстын мугалимдерин даярдоо.
4. Бүтүрүүчүгө мектепке чейинки билим берүү уюмдарында ийгиликтүү иштөөгө мүмкүндүк берүүчү, мектепке чейинки билим берүү тармагында эрте жана мектепке чейинки балдарды өнүктүрүү, тарбиялоо жана окутуу жаатында универсалдуу жана кесиптик компетенцияларга ээ болгон орто кесиптик билим берүү тармагында мектепке чейинки курактагы балдардын болочок тарбиячыларын даярдоо. уюмдарда жана үй-бүлөдө анын социалдык мобилдүүлүгүнө жана эмгек рыногунда туруктуулугуна салым кошуу.
Академиялык курам
Кафедра башчысы: Байтикова Тилек Аянбаевна – доцент, ф.и.к.
Дареги: I корпус, №318 кабинет
Байтикова Тилек Аянбаевна – доцент
Акматов Нурбек Рахматуллаевич – доцент
Курманалиева Чолпон Албановна – доцент
Арбаев Калысбек Асанович – ага окутуучу
Өмурзакова Карамат Кудайкуловна – ага окутуучу
Сатышева Гүлшара Асанбаевна – ага окутуучу
Сатиев Каныбек Бектаншович – ага окутуучу
Исакова Светлана Турдубековна – окутуучу
Шамыркулова Венера Талайбековна – окутуучу
Каныбекова Айтилек Каныбековна – окутуучу
Мукамбетова Айнура Керимбековна – окутуучу
Наматова Эльвира Ихтияровна – окутуучу
Жоломан кызы Венера – окутуучу
Кумарова Наргиза – лаборант.
Методикалык иш
Кафедранын окутуучулары тарабынан Кыргыз Республикасынын Билим берүү жана илим министрлигинин мөөрү менен 3 окуу китеби жарык көргөн (Г.Сатышева “Кыргыз тили”, “Кыргыз тили орус мектептеринде”, Н.Т.Чолпонкулова, Т.А.Байтикова “Курак психологиясы”), 12 окуу китеби, 2 сөздүк иштелип чыккан. Ошондой эле 100дөн ашык илимий-методикалык макалалар жарык көргөн.
Борбор Азиядагы Евразия Фонду менен кызматташуунун алкагында кафедранын базасында инклюзивдик лаборатория иштейт. Лабораториянын базасында Фонд менен биргеликте инклюзивдик билим берүүнү жайылткан мугалимдер үчүн онлайн жолугушуулар уюштурулуп, студенттерди университеттер аралык викториналарга тартуу, долбоорлорду жазуу, конференцияларды өткөрүү уюштурулуп турат.
Кафедрада ай сайын тегерек столдор, конференциялар, семинарлар уюштурулуп турат. Бөлүм жалпы билим берүү жана мектепке чейинки мекемелер менен иштөөгө чоң көңүл бурат.
2019-2021-жж. доцент Т.А.Байтикованын жетекчилиги астында кафедранын мүчөлөрү “Ысык-Көл облусунда башталгыч класстарда инклюзивдик билим берүүнүн көйгөйлөрү” деген темада илимий-изилдөө иштери жүргүзүлдү. Изилдөө иштеринин алкагында төмөнкүдөй иштер аткарылды:
- Каракол шаарындагы 5 мектепте жана Түп, Ак-Суу, Жети-Өгүз райондорунда 3 мектепте инклюзивдик билим берүү боюнча абалды талдоо.
- Ысык-Көл облусунун 5 районунда бала бакчалардын тарбиячылары, социалдык кызматкерлер жана башталгыч класстардын мугалимдери үчүн окуу семинарларын өткөрүү;
- Макалаларды жарыялоо: 3 тышкы РИНЦ (Российский индекс научного цитирования), 5 ички РИНЦ;
- «Ден соолуктун мүмкүнчүлүгү чектелген балдардын чыгаармачыл жөндөмдүлүгүн өнүктүрүнүн жолдору» деген темада окуу-методикалык комплекстин чыгарылышы.
“Биз ар түрдүүбүз, бирок бирдейбиз” аттуу илимий-практикалык конференция уюштурулду. Конференциянын максаты: инклюзивдик билим берүүнүн үзгүлтүксүздүгүн камсыздоо жана өнүктүрүү, билим берүүнүн бардык деңгээлдеринде инклюзивдик процессти өнүктүрүү боюнча кесиптик жана ата-энелер коомчулугунун, коомдук уюмдардын жана мамлекеттик органдардын күч-аракетин бириктирүүдөгү негизги маселелерди талкуулоо.
ЭНЕЛЕР МЕКТЕБИ
«Энелер мектеби» кафедрасынын базасында «Башталгыч жана мектепке чейинки курактагы балдарды окутуу жана тарбиялоо максатында эне-мектептердин ишинин механизмдерин иштеп чыгуу» долбоорунун алкагында иш алып барат.
2018-жылы “Ала-Тоо” фондунун каржылык колдоосу менен “Энелер мектеби” кеңсеси ачылган. Кабинеттин иш-чаралары кафедранын апа мугалимдерине колдоо көрсөтүүгө багытталган. Бүгүнкү күндө кеңсе П.И.К., доцент Курманаливой Ч.А.
2023-жыл үчүн мектепке чейинки жана башталгыч билим берүү кафедрасынын илимий изилдөө иштери боюнча маалыматы
2022-2023-окуу жылында мектепке чейинки жана башталгыч билим берүү кафедрасынын профессордук-окутуучулар курамы илимий изилдөө иштерин жүргүзүп келет. Кафедрада окуу жылынын башында илимий-изилдөө ишмердүүлүгүнүн планы бекитилет. Окутуучулар жекече планынын илимий изилдөө иштерине да жыл бою аткара турган ишмердүүлүгү тууралуу пландарын жазышат. Иштин жүрүшүнө кафедра башчы жана бекитилген илимий изилдөө иштерине жооптуу окутуучу көзөмөл болот.
Кафедранын окутуучулары жыл бою илимий макалаларды жазуу, республикалык, эл аралык конференцияларга катышуу менен алектенишет.
Квалификацияны жогорулатуу иштери да кафедрада жакшы жолго коюлган. Жыл бою ЫМУнун квалификацияны жогорулатуу курстарына катышып турушат.
2023-жылдын жыйынтыгы боюнча кафедра илимий макала жарыялоо боюнча I орунду ээледи.
Кафедрада «Башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы» адистигинин 3-курстарынын студенттери «Кыргыз тили», «Башталгыч мектепте кыргыз тилин окутуунун методикасы», «Түшүндүрүп окуунун теориясы жана методикасы» дисциплиналарынан курстук иш жазышат. Курстук иштин тематикасы алдын ала кафедрада талкууланып бекитилет.
Студенттер курстук иштерин кафедрада коргошот.
Кафедранын базасында «Педагогика» багыты (шифр: 550700), «Башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы» даярдоонун профили боюнча магистратура бөлүмү иш алып барып, магистранттарды күндүзгү жана сырттан окуу формасында даярдайт.
Магистранттар 2 жыл ичинде, сырттан окуу бөлүмүндө 2,5 жыл ичинде магистрдик диссертациялык иш жазышат. Магистрдик диссертациялык ишке жетекчилер илимдин кандидаттары жана докторлору жетекчилик кылышат, алар билдирүү менен окуу жылдын башында бекитилет.
ЫМУда магистратура бөлүмүндө илимий изилдөө ишти жазуу тартиби боюнча атайын жобо иштелип чыккан. Жобого ылайык илимий изилдөө иштер илимий жетекчилердин багыт берүүсү менен жазылат.
Окуу процессинин жүрүшүндө магистранттар менен тыгыз байланышта иш жүргүзүлөт, алар университетте жана эл аралык, республикалык конференцияларга катышып, илимий макалаларынын мазмунунда доклад окуган магистранттар бар.
Тарбиялык иштер
Тарбия иштери мугалимдер тарабынан үзгүлтүксүз жүргүзүлүп турат. Кураторлор атактуу даталарга арналган маектерди, диспуттарды, ар кандай иш-чараларды өткөрүп, анда студенттерди патриоттук сезимдерге, аналитикалык жана критикалык ой жүгүртүүгө, улуттук жана жалпы адамзаттык баалуулуктарга басым жасоо менен заманбап дүйнөгө баа берүүгө үйрөтүшөт.
Урбекова Алия жана Намыржанова Светлана спортто өздөрүн активдүү көрсөтүп жатышат. Алия шахмат боюнча көптөгөн турнирлердин катышуучусу, ал эми Светлана тогуз-коргоол боюнча турнирлердин жеңүүчүсү.
Республикалык жаштар съездине Ысык-Көл облусунан 2-курстун студенти Кубанычбек уулу Талай делегат болуп келди. Иш-чарага Министрлер Кабинетинин Төрагасынын орун басары Байсалов Э, Маданият, маалымат, спорт, дене тарбия жана жаштар саясаты министри Жаманкулов А., Юстиция министри А.Баетов, Экономика министри Д.Амангелдиев, эки жолку чемпион эркин күрөш боюнча Тыныбекова А. жана башкалар. Учурда Талай жаштардын кызыкчылыгын жактап, жаштар менен иш-чаралардын демилгечиси болуп келет.
К.Тыныстанов атындагы Ысык-Көл мамлекеттик университети менен Казакстандын Кызыл-Ордо шаарындагы “Болашак” университетинин ортосундагы кызматташтык меморандумунун негизинде сырткы академиялык мобилдүүлүктүн алкагында “Мектепке чейинки жана башталгыч билим берүү” адистигине аталган университеттен окутуучулар жана студенттер келишти. Алар: Кызыл-Ордо шаарындагы “Болашак” университетинин “Башталгыч билим берүү жана өнөр” кафедрасынын башчысы, педагогика илимдеринин магистри Есенова Роза Кадирбаевна, филология илимдеринин кандидаты, ага окутуучу Ескараева Айгүль Дүйсенгалиевна, ага окутуучу Рамазанова Гүлнара Таджиковналар келишип, конок лекция окушту. Лекциялар өтө мазмундуу, педагогика илиминин азыркы учурдагы абалына, артыкчылыктуу багыттарына жана болуп жаткан көйгөйлөрдү чечүүнүн жолдоруна кеңири токтолуп, боордош эки элдин ортосундагы педагогикалык илимдерге салыштырма-анализ жасалды. Окутуучулар менен бирдикте “Башталгыч билим берүүнүн педагогикасы жана методикасы” адистигине эки студент кошо келишип, 2 жума академиялык мобилдүүлүктүн алкагында сабактарга катышты. Боордош казак элинин өкүлдөрү, коллегалар педагогикалык ишмердүүлүгүн эс алуу менен айкалыштырып, Х.Карасаевдин музейине барышты, Жети-Өгүз курортуна барышып, жаратылышыбыздын кооздугуна суктанышты.
Студенттик практика
Практика окуу процессинин элементи катары университетте студенттердин алган билимдерин консолидациялоо жана кеңейтүү максатында жүзөгө ашырылат; өндүрүш шартында адистик боюнча иштөө үчүн зарыл болгон практикалык көндүмдөрдү алуу; технологиянын жана эмгектин алдыцкы методдорун оздоштуруу.
Педагогикалык практика студент мектепте өз адистиги боюнча сабактарды чыныгы мугалимдей өткөрүшү керек дегенди билдирет. Ошол эле учурда ал баа коюп, үй тапшырмасын текшерип, үй көнүгүүлөрүн дайындай алат.
Ошондой эле практикада студент мугалимдин ордуна сабак өтүшү керек, башкача айтканда, лекция даярдоосу, аудиторияда иштөө үчүн өз алдынча көнүгүүлөр даярдашы керек.
Университетте студенттер практиканын төмөнкү түрлөрүнөн өтүшөт:
– адаптациялык-педагогикалык практика – IV семестр (2 жума);
– негизги кесиптик практика – VI семестр (5 жума);
– кесиптик практика – окуунун VII, VIII семестрлери (5 жума).
К.Тыныстанов атындагы ЫМУ менен келишим түзүп, баардык окуу жайларда практика өтүү мүмкүнчүлүгүн берген Ысык-Көл облусундагы 191 мектеп практика өтүүчү база болуп саналат.
Магистр илимий даражасына
Мектепке чейинки жана башталгыч билим берүү кафедрасы педагогика адистиги боюнча магистратура программасын ишке ашырат. Бүткүл мезгил ичинде программа Ысык-Көл облусунда жана өлкөнүн башка аймактарында билим берүү тармагында ийгиликтүү иштеген 40 магистрди даярдады. Учурда кафедрада 32 магистрант билим алууда. Алар университеттин жана кафедранын турмушуна активдүү катышып, илимий изилдөөлөрдү жүргүзүшөт, анын жыйынтыгында илимий эмгектер жарыяланып турат.
Магистратурага кабыл алуунун эрежелери